WŁADYSŁAW EDWARD RODE, plut. pchor. „Rewski” (1912-1944)
Inżynier elektryk, syn przemysłowca branży spożywczej Edwarda, [prawnuka Karola Fryderyka Rhode poch. z Patingen w Królestwie Hanowerskim (dzisiaj land Dolna Saksonia w RFN) – aptekarza Augusta III] i Heleny z Libeltów, której rodzina była związana z Warszawą od epoki stanisławowskiej.
Urodził się 24.05.1912 r. w Warszawie. Naukę rozpoczął w 1922 r. w Gimnazjum E.Al. Rontalera przy ul. Polnej. Maturę uzyskał w 1932 r. w Liceum im. T Czackiego w Warszawie (ul. Kapitulna), po czym wstąpił na Wydz. Elektryczny Politechniki Warszawskiej. Członek Tow. Gimnastycznego „Sokół” i Oddziału Warszawskiego YMCA – Young Men’s Christian Association (Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej). Na przełomie lat 1936/37 ukończył 10-miesięczny kurs podchorążych rezerwy piechoty w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu (lokata 8/56). Uzyskał prawo do noszenia Odznaki Pamiątkowej tegoż Centrum. Następnie otrzymał przydział do 24 pp stacjonującego w Łucku, stolicy województwa wołyńskiego.
Jeszcze jako student został zatrudniony w Fabryce Aparatów Elektrycznych „Kazimierz Szpotański i Spółka” w Warszawie, przy ul. Kałuszyńskiej, w której wkrótce awansował na stanowisko kierownika Zakładu Urządzeń Silnoprądowych. We wrześniu 1939 r. otrzymał przydział do jednostek wojsk łączności w Równem. Po kapitulacji wrócił do Warszawy. Ponownie podjął pracę w FAE i przerwane studia. Dyplom inżyniera elektryka otrzymał w 1942 r. w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej (PWST). Od jesieni 1942 r. Niemcy zezwolili, bowiem na ponowne otwarcie – pod tą nazwą – Politechniki.
Wtedy też włączył się w nurt pracy konspiracyjnej prowadząc szkolenia militarne studentów i absolwentów Politechniki zatrudnionych w zakładach Szpotańskiego i Philipsa. Przyjął pseudonim „Rewski”.
Po wybuchu Powstania Warszawskiego otrzymał przydział na zastępcę dowódcy 239 plutonu w Legii Akademickiej w II Obwodzie AK „Żywiciel”. ( „Legią Akademicką” nazywano w początkach konspiracji 2. Zgrupowanie (późniejszy odpowiednik 2. kompanii Batalionu „Żubr”) ze względu na jej nasycenie absolwentami i studentami wyższych uczelni).
Zginął 2.08.1944 r. pod Boernerowem podczas przedzierania się do Puszczy Kampinoskiej. Ekshumowany przez rodzinę ze zbiorowej mogiły został pochowany 23.07.1945 r. na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A27, rząd 9, grób 4).
Pośmiertnie odznaczony przez Rząd na Obczyźnie: Medalem Wojska Polskiego (leg. nr 4458 z 15.08.1948), Krzyżem Powstańczym (8.01.1986r. ) i Złotym Krzyżem Zasługi oraz mianowany na stp. podporucznika. W kraju 20.05.1987 r. uhonorowany Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
Opr. Tadeusz Wł. Świątek, siostrzeniec.
Bibliografio-przypisy:
1. Akt urodzenia nr 219/1912, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Warszawie
2. Bernhardt M., Ktokolwiek by wiedział…, Polityka nr 31 z 4.08.1984, s. 14
3.Cmentarz Komunalny Powązki–d.Wojskowy w Warszawie,Warszawa1989, s.226
4. Dunikowski B.,Szkoła im.T.Czackiego w Warszawie 1876-1976, Warszawa 1977, s.148
5. Ewangelicy warszawscy w walce o niepodległość Polski 1939-45. Słownik biograficzny, T.1., Warszawa 2007, s. 465-467;
6.Grunwald Zdz. „Zych”, „Żubry” na Żoliborzu. Wspomnienia żołnierzy Powstania Warszawskiego, Warszawa 1993, s. 20,78, 255, 271, zdj. przed s.49
7. Historia elektryki polskiej. T. 1. Nauka, piśmiennictwo, zrzeszenia, Warszawa 1977, s. 404
8. Jasiński G., Żoliborz 1944.Dzieje militarne II obwodu okręgu Warszawa AK w Powstaniu Warszawskim, Wyd. II, Pruszków 2009, Lista poległych i zdj.,s.441, 444
9. Nekrolog: Władysław Edward Rode, Życie Warszawy nr 200 (269) z 22.07.1945 r., s. 4
10. Odpis pisma Zarządu Głównego PCK z 14.12.1966 r. w sprawie ekshumacji 61 zwłok powstańców poległych 2.08.1944 r. na polach Boernerowa
11. Podlewski S., Rapsodia Żoliborska, Warszawa 1979, s. 66
12. Podlewski S., Wolność krzyżami się znaczy, Warszawa 1989, s. 328
13. Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia cudzoziemskiego w Warszawie w XIX i XX wieku, Warszawa 2012, s. 58, 258, 259
14. Poszukiwanie się wzajemne, Kurier Częstochowski nr 3 z 4.01.1945 r., Wydanie nadzwyczajne, s.4
15. Raczek J. B., Boernerowo i jego świątynia, Warszawa 2006, s. 63
16. Świątek F. T., Pamiętnik z lat 1945 -1960 (rękopis w posiadaniu rodziny)
17. Świątek T.Wł.,Jeden z wielu – plutonowy podchorąży Rewski, Jednota nr 9/1990
18. W cieniu śmierci. Ewangelicy – ofiary prześladowań w czasie II wojny światowej, Warszawa 1970
19. Wspomnienia, dokumenty i informacje rodziny – w posiadaniu autora oraz publikacje varsavianistyczne T.Wł. Świątka.